Kaşgarlı Mahmud
Bir diğer önemli âlim ise şüphesiz dünyaca tanınan Kaşgarlı Mahmud'dur. Tarih, dil ve coğrafya alanında döneminin en büyük âlimlerinden biri olan Kaşgarlı Mahmud, yazmış olduğu Divân-ı Lügat'it-Türk adlı eseriyle de Türk-İslâm edebiyatının yapı taşlarını oluşturmuştur.
Sayfa 103 - Kaşgar YayıneviKitabı okudu
9. asrın ortalarında ilk defa Peçeneklerden (Becinik) şeklinde bahseden İran asıllı İslim coğrafyacısı İbn Hurdadbih'tir. İbn Hurdadbih, Türk ülkelerinden bahsederken Oğuzların Peçeneklerle komşu olduklarını da zikretmektedir. 10. yüzyılda Peçenek ismini Beçenek şeklinde kullanan ise orta çağ İspanyasının en büyük tarihçisi olarak kabul
Özellikle Kültegin, Bilge Kağan ve Tonyukuk adına yazılan kitabeler çok kıymetlidir. Eski Türk yazılı kaynakları içerisinde Balasagunlu Yusuf'un Kutadgu Bilig'i ve Kaşgarlı Mahmud'un Divan-ı Lügat'it Türk'ü özel yer tutmaktadır. Ayrıca, XVII. Asrın önemli eseri Ebulgazi Bahadır Han'ın Şecere-i Türkı adlı eseri de kaydedilmelidir.
Sayfa 15Kitabı okudu
Türk kavimleri Îran efsâneleri ile tanıştıklarında kendilerini gururla Turan’ın kralı Afrasyab’ın uyruğu saymışlardır. Örneğin Selçukluların 33 atasından biri olarak kabul edilmiştir. Geçmişte Îran ve Ortadoğu halklarının pek çoğu tarafından tanındığı eski metinlerde yazılıdır. Sözcük eski Persçe kökenlidir ve Türkçe ile olan bağlantısı tam olarak kurulamamıştır. Afrasyab’ın Türk efsânelerindeki “Alper Tunga” ile aynı kişi olduğu Divân-ı Lügat-it Türk’te Kaşgarlı Mahmud tarafından öne sürülse de etimolojik verilerle bu iddianın kanıtlanması mümkün değildir.
Sayfa 20 - E-kitap
11. Asırda Kaşgarlı Mahmud (1008 - 1075) "Divan-ı Lügat-it Türk" isimli mâruf eserini Türkçe'nin ifade kudret ve kaabiliyetinin enginliğini Araplar'a isbat için yazmıştır.
Sayfa 32 - Sebil YayıneviKitabı okudu
Doğu Türkistan Türkleri, ekseriyet itibariyle,
Kaşgarlı Mahmud tarafından «Divan-ı Lügat-it-
Türk»de «Hakaniye» lehçesi olarak adlandırılan te-
miz bir Türk lehçesi ile konuşur. Eski devirlerde,
yalnız konuşma dili olarak kullanılan bu lehçe, Do-
ğu Türkistan'da kurulan «Karahanlılar İmparator-
luğu» devrinde işlene, işlene resmi ve edebi bir
yazı dili haline de gelmiştir. Doğu Türkistan'da
Kaşgar, «X-XII. yüzyıl gef;ici İslfuni Devir Türk
Dili Edebiyatı ve umumiyetle Türk ırnıtür merkflz-
cili�ini üzerine afmıı:ı, ilk Türk Lügati ve ,grameri
burada yazılmış, ilk edebi şiir ve nesir bur.ada. ku-
rulmuştur.»
İslam İdareleri Devri :
Türkler, birçok konularda putpereset düşüncelerden uzak; aile, devlet ve benzeri değerlerin kutsiyetini müdrik oldukları için, İslam dinini kısa zamanda kabullenip, onu devlet dini haline getirdiler. Karahanlılardan Saltuk Buğra Han devri, Türkler için karakteristik bir önem taşır. Miladi 932 yılından sonra, Türk
İslam'dan Sonraki Devir
Bu devri de bir kaç bölümde ele alacağız.
a)İslam İdareleri Devri :Türkler, birçok konularda putpereset düşüncelerden uzak; aile, devlet ve benzeri değerlerin kutsiyetini müdrik oldukları için, İslam dinini kısa zamanda kabullenip, onu devlet dini haline getirdiler. Karahanlılardan Saltuk Buğra Han devri, Türkler için
''Şu ciheti de belirtmeliyim ki; ben komünist değilim. Türk milliyetçisiyim. Böyle doğdum, böyle öleceğim. Türk birliğinin bir gün hakikat olacağına inancım vardır. Ben görmesem bile, gözlerimi dünyaya onun rüyaları içinde kapayacağım. Tıpkı Uhud şehidi Said ankedotu gibi Peygamberimizin arkadaşlarından Sadi, Uhud'da şehit olarak ölürken başucunda bulunanlara demiş ki: ''Gidiniz!... Peygamber'e deyiniz ki, onun şehitlere müjdelediği cennetleri görüyorum ve şimdi oraya girmek üzere bulunuyorum"!'' Said Müslümanlığa bu kadar inanmıştı. Ben de Türk birliğine bundan fazla inanıyorum. Onu görüyorum. Yarının tarihi, yeni bölümlerini Türk birliğiyle açacaktır. Dünya, sükûnunu bu bölümler içinde bulacaktır. Kâşgarlı Mahmud'un ''Divan-ı Lügat'it Türk''ünde dediği gibi: ''Tanrı; Türkü, insanlık, şerirlerden, şakilerden kurtulsun diye yarattı''
